Import usług jest świadczeniem usług z tytułu wykonania których usługobiorca jest podatnikiem. Przeczytaj artykuł i sprawdź kiedy mamy do czynienia z importem usług, kiedy powstaje obowiązek podatkowy związanym z importem usług, jak rozliczyć VAT przy imporcie usług oraz kiedy i jak zarejestrować się do VAT-UE.

Import usług z Unii Europejskiej  

Import usług z rynków państw członkowskich nazywany jest transakcjami wewnątrzwspólnotowymi. Zgodnie z art. 28b ust. 1-3 ustawy o podatku od towarów i usług miejscem świadczenia usług może być miejsce w którym usługobiorca posiada:

  • siedzibę działalności gospodarczej,
  • stałe miejsce prowadzenia działalności (jeśli jest inne od miejsca siedziby),
  • stałe miejsce zamieszkania lub pobytu (jeśli nie ma siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności).

Kiedy mamy do czynienia z importem usług?

Do importu usług dochodzi jeżeli łącznie spełnione są cztery warunki:

  1. miejsce świadczenia usługi znajduje się na terytorium Polski,
  2. usługa jest świadczona odpłatnie,
  3. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce,
  4. nabywcą usługi jest podatnik posiadający na terytorium Polski siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności, bądź osoba prawna niebędąca podatnikiem, która jest zarejestrowana lub obowiązana do rejestracji jako podatnik VAT UE, o czym w dalszej części artykułu.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy związany z importem usług?

Co do zasady, obowiązek podatkowy przy imporcie usług powstaje z chwilą wykonania usługi.

Innymi okolicznościami, których zaistnienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego jest zapłata części należności przez usługobiorcę, np. zaliczki, raty - wtedy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zapłaty zaliczki/raty.

Jeżeli usługi przyjmowane są częściowo, usługę uznaje się za wykonaną w części, dla której to części określono zapłatę. Jednak zdarzają się sytuacje w których w związku ze świadczeniem usługi ustalone są następujące po sobie terminy płatności. Wówczas usługę uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu do którego odnoszą się te płatności.

Usługa, która świadczona jest w sposób ciągły, dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem nie upływają płatności w danym roku, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. W tych terminach powstaje obowiązek podatkowy z tytułu importu usług.

Jak rozliczyć VAT przy imporcie usług?

Zagraniczny dostawca usługi zobowiązany jest do wystawienia faktury sprzedaży, która różni się od standardowych faktur. Dostawca wystawia fakturę w kwocie netto (obowiązek rozliczenia podatku ciąży po stronie odbiorcy usługi) zgodnie z zasadami przyjętymi w kraju w którym ma siedzibę, w obcej walucie i w języku obcym. Dodatkowo przedsiębiorcy unijni powinni zaznaczyć na fakturze, że VAT rozlicza nabywca. Jeżeli faktura zakupu nie jest wystawiona w walucie polskiej, to w pierwszej kolejności należy dokonać przeliczenia waluty obcej na PLN zgodnie z kursem średnim NBP obowiązującym na dzień przed poniesieniem kosztu. Wyliczona kwota jest wartością netto do której należy doliczyć podatek VAT. Stosownych wyliczeń podstawy opodatkowania i kwoty podatku można dokonać na fakturze otrzymanej od kontrahenta zagranicznego.

Jak należy zarejestrować się do VAT-UE?

Obowiązek rejestracji na potrzeby VAT-UE ma przedsiębiorca, który zamierza dokonać transakcji z kontrahentami zagranicznymi w obrębie państw członkowskich UE i nie był dotychczas zarejestrowany jako podatnik VAT-UE. W celu rejestracji podatnik musi złożyć odpowiednie dokumenty do urzędu skarbowego. Do zawiadomienia służy formularz VAT-R.

Ważne!

W wyniku rejestracji właściwy urząd skarbowy nadaje podatnikowi NIP “europejski”, którym przedsiębiorca zobowiązany jest posługiwać się w transakcjach wewnątrzwspólnotowych. Numer ten poprzedzony jest prefiksem PL.

Podatnik VAT czynny a rejestracja VAT-UE

Podatnik VAT czynny ma obowiązek rejestracji VAT-UE przed dokonaniem pierwszej transakcji dotyczącej:

  • wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, czyli zakupu towarów od kontrahentów z krajów unijnych,
  • wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, czyli sprzedaży towarów na rzecz kontrahenta z UE. Istotne jest aby zarówno nabywca, jak i dostawca byli zarejestrowani do VAT-UE,
  • nabycia usług dla których miejscem ich świadczenia jest kraj nabywcy i to on zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT,
  • świadczenia usług na rzecz kontrahentów z państw członkowskich UE, w odniesieniu do których miejscem świadczenia jest kraj prowadzenia działalności lub zamieszkania nabywcy (inny niż Polska).

Zwolnienie z VAT a rejestracja VAT-UE

Obowiązek rejestracji dotyczy również podatników, którzy korzystają ze zwolnienia z uwagi na nieprzekroczenie obrotu 150 000 zł. Obowiązek ten następuje w sytuacji, gdy dokonują:

  • transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, których wartość  przekroczyła w danym roku podatkowym 50 000 zł. W przypadku kiedy wartość usług w danym roku podatkowym nie przekroczy 50 000 zł podatnik może (ale nie musi) dokonać rejestracji jako podatnik VAT-UE,
  • nabycia usług dla których miejscem świadczenia jest kraj nabywcy - oprócz obowiązku rejestracji VAT-UE mają obowiązek opodatkowania nabytych usług mimo, że w kraju korzystają ze zwolnienia z VAT,
  • wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, dla których obowiązek opodatkowania spoczywa po stronie nabywcy i miejscem świadczenia usługi jest kraj nabywcy.

Wyrejestrowanie podatnika z VAT-UE

Podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT-UE w przypadku zaprzestania dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych zobowiązany jest zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego poprzez zgłoszenie aktualizacji na formularzu rejestracyjnym (VAT-R) w terminie 15 dni od zaistnienia tej sytuacji. Jeżeli jednak zdarzy się, że podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT-UE nie złoży deklaracji w ciągu sześciu kolejnych miesięcy lub dwóch kolejnych kwartałów naczelnik urzędu skarbowego ma prawo do wykreślenia podatnika z rejestru VAT, co jest równoznaczne z wykreśleniem z rejestru VAT-UE.  Dlatego pomimo, że nie istnieje obowiązek składania zerowych deklaracji VAT-UE przedsiębiorca przewidujący dłuższą przerwę w dokonywaniu transakcji wewnątrzwspólnotowych powinien złożyć raz na kilka miesięcy zerową deklarację VAT-UE aby nie zostać automatycznie wyrejestrowanym.