Transakcje powyżej 15 tys. zł brutto, które dotyczą towarów i usług wrażliwych zawartych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT obarczone są obowiązkiem stosowania split payment. Na czym polega mechanizm podzielonej płatności, jak go stosować oraz jaki związek ma z nim rodzaj posiadanego rachunku bankowego? Wyjaśniamy!
Mechanizm podzielonej płatności - kogo dotyczy?
Zgodnie z art. 108 a. ustawy o podatku od towarów i usług przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.
Towary objęte obowiązkiem stosowania MPP to m.in.: dostawa płyt, arkuszy, folii i pasów z tworzyw sztucznych, wszelkiego rodzaju wyrobów ze stali, srebra, złota, aluminium, miedzi, elektronicznych układów scalonych, komputerów, dysków twardych, telefonów, telewizorów, aparatów fotograficznych i kamer cyfrowych, części do silników spalinowych, różnego rodzaju odpadów i surowców wtórnych, paliw.
Zastosowanie split payment ma miejsce tylko w przypadku transakcji pomiędzy polskimi przedsiębiorcami, natomiast nie dotyczy konsumentów. Mechanizm podzielonej płatności nie znajdzie również zastosowania w przypadku otrzymania faktury od przedsiębiorcy, który jest podatnikiem zwolnionym z VAT, ponieważ w tej sytuacji podatek od towarów i usług nie występuje. Uwagę zwraca również fakt, że obowiązek regulowania faktur za pomocą split payment mają również podatnicy zwolnieni z VAT, jeżeli transakcja spełnia kryteria wymagające zastosowania MPP.
Obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności występuje nawet, jeżeli tylko jedna z pozycji na fakturze, której całkowita wartość wynosi 15 000 zł lub więcej dotyczy towarów lub usług z załącznika 15 ustawy o VAT. W takiej sytuacji zastosowanie split payment jest obowiązkowe w odniesieniu do pozycji z faktury, która dotyczy towarów czy usług wrażliwych.
Mechanizm podzielonej płatności - na czym polega split payment?
Przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności zapłata za nabyty towar lub usługę w odniesieniu do wartości netto odbywa się na rachunek rozliczeniowy dostawcy, natomiast zapłata podatku VAT wynikającego z tej transakcji następuje na specjalny rachunek VAT dostawcy, którym nie ma możliwości swobodnie dysponować. Płatność MPP odbywa się automatycznie po wybraniu w banku opcji zapłaty z podzieloną płatnością.
Mechanizm podzielonej płatności a rachunek bankowy
Aby móc dokonywać i odbierać płatności w systemie split payment należy posiadać rachunek firmowy. Takie rachunki widnieją na tzw. białej liście, czyli w wykazie podatników VAT. Przed zapłatą za transakcję należy sprawdzić, czy podany przez kontrahenta rachunek znajduje się w wykazie, ponieważ zlecając przelew z MPP na rachunek osobisty płatność zostanie zwrócona z powrotem na konto. Analogicznie przyjmując płatność w systemie split payment trzeba posiadać rachunek VAT, który otwierany jest automatycznie do konta firmowego.
Nie posiadając otwartego konta firmowego, a wykorzystując w działalności rachunek osobisty ROR nie ma możliwości zapłaty za nabycie lub sprzedaż towarów i usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności.
Mechanizm podzielonej płatności a sankcje za jego niestosowanie
Sprzedawca, który pomimo obowiązku nie umieścił na fakturze adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” może zostać ukarany przez naczelnika urzędu skarbowego dodatkowym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 30% kwoty podatku VAT z faktury, przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności.
Istnieje możliwość uniknięcia sankcji, jeżeli nabywca pomimo braku adnotacji “mechanizm podzielonej płatności” zapłaci stosując podzieloną płatność.
Nabywca, który pomimo obowiązku nie rozliczył transakcji stosując MPP naraża się na możliwość nałożenia kary przez naczelnika urzędu skarbowego w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku VAT z faktury, przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności. Dodatkowo jeżeli na fakturze widniało oznaczenie “mechanizm podzielonej płatności”, a została ona uregulowana bez jego zastosowania to również wydatek, który dokumentuje nie może być uznany za koszt uzyskania przychodu.
Natomiast w sytuacji, gdy pomimo obowiązku adnotacja o MPP nie widniała na fakturze, to wyłączenie wydatku z kosztów uzyskania przychodów nie obowiązuje o czym stanowi art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT:
Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 forma płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców: [...]
3) pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e elementy faktury ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a mechanizm podzielonej płatności ust. 1a tej ustawy.
O czym również przeczytamy na portalu biznes.gov.pl:
Jeśli po 1 stycznia 2020 roku, zapłacisz za fakturę z pominięciem MPP, taki wydatek (płatność) nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodu. Jeżeli jednak na fakturze, która powinna zostać opłacona w mechanizmie podzielonej płatności, nie ma właściwego oznaczenia (czyli „mechanizm podzielonej płatności”), sankcja w postaci wyłączenia płatności z kosztów uzyskania przychodów nie ma zastosowania.
Jeżeli sprzedawca uregulował podatek VAT z faktury, za którą pomimo obowiązku nie zapłacono w systemie split payment sankcja w wysokości 30% VAT nie obowiązuje.
Niezastosowanie mechanizmu podzielonej płatności pomimo obowiązku może być dla przedsiębiorcy bardzo dotkliwe. Pilnowanie kwestii MPP zarówno po stronie dostawcy, jak i nabywcy pozwoli uniknąć dodatkowego zobowiązania podatkowego.
