Kodeks pracy określa, jakie systemy czasu pracy mogą być stosowane przez pracodawców. Wszystkie one zostaną opisane poniżej.
Systemy czasu pracy Systemy pracy - podstawowy system czasu pracy
| Dobowy wymiar czasu pracy wynosi 8 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. |
Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
W podstawowym systemie czasu pracy obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
- mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
- dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Dodatkowo wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności.
Przewiduje się możliwość wypracowania maksymalnie 8 godzin nadliczbowych, w związku z czym tygodniowy czas pracy nie może przekroczyć 48 godzin.
Jest to najczęściej spotykany i powszechnie stosowany system czasu pracy.
System równoważnego czasu pracy
| Dobowy wymiar czasu może być przedłużony co do zasady do 12 godzin, a przy określonych rodzajach prac – nawet do 16 albo 24 godzin. |
Równoważny system czasu pracy może być wprowadzony, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy. W wyjątkowych i szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony do 3 miesięcy. Natomiast przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy, może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 4 miesięcy.
Wprowadzenie systemu równoważnego zwalnia pracodawcę ze sztywnego przestrzegania 8-godzinnej normy dobowej, jednak nie z przeciętnej 40-godzinnej normy tygodniowej. Przy czym “przeciętnie” 40-godzinna norma tygodniowa nie oznacza, że w każdym tygodniu suma godzin musi wynosić równo 40.
Stosowanie systemu równoważnego wymaga odrębnego planowania pracy dla każdego okresu rozliczeniowego, w oparciu na obowiązującym wymiarze czasu pracy.
Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj : Systemy czasu pracy
