Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. 1997 Nr 137 poz. 926 z późn.zm), obowiązek podatkowy to “wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.” Spróbujmy przetłumaczyć ten, jakże kwiecisty język urzędowy, na jakże bardziej zrozumiały - język polski. Poniższy post dotyczy obowiązku podatkowego VAT. W kolejnym będzie o obowiązku podatkowym PIT.

Kogo dotyczy obowiązek podatkowy

Tłumaczenie art.4 z Ordynacji Podatkowej czas zacząć. 3...2...1...start! “Powinność przymusowego świadczenia pieniężnego” - Osoby, które prowadzą działalność gospodarczą będące Vatowcami zobowiązane do zapłaty podatku VAT w wyliczonej kwocie oraz określonym terminie do urzędu skarbowego. “Zaistnienie zdarzenia określonego w ustawie” - Podatek VAT (nazywany w ustawach “podatkiem od wartości dodanej” lub “podatkiem od towarów i usług") - jest podatkiem płaconym:
  • przez nabywców usług/towarów - dany podatek jest zawarty w cenie towaru/usługi.
  • przez dostawców usług/towarów - dany podatek jest przez nich odprowadzany do urzędu.
Gdy kupujemy towar/usługę płacimy VAT, który już jest zawarty w cenie towaru - w języku urzędowym określa się go podatkiem naliczonym. Z kolei, gdy sprzedajemy towar, to od tego towaru musimy jeszcze zapłacić podatek VAT do urzędu skarbowego. Jest to podatek należny fiskusowi. Z tym, że podatek należny możemy pomniejszyć o podatek naliczony (zapłacony przez nas przy zakupie). Mówiąc lapidarnie; podatek VAT od sprzedaży odprowadzany do urzędu jest pomniejszany o podatek VAT zapłacony przy zakupie.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy VAT

Na zapłacenie podatku VAT od sprzedaży mamy czas do 25 dnia następnego miesiąca (lub kwartału) następującego po miesiącu (lub kwartale), w którym powstał obowiązek podatkowy. Ale co znaczy powstanie obowiązku podatkowego? Obowiązek podatkowy, to inaczej mówiąc data, z jaką należy wpisać sprzedaż do rejestru VAT, wykazanie przychodu. Przedsiębiorcy z metodą memoriałową rozliczeń VAT Co do zasady, (nie lubię tego zwrotu, ale w ustawach jest tyle wyjątków, że ta fraza jest bardzo przydatna) obowiązek podatkowy w zakresie VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów/wykonania usługi. I taka data powinna być ujmowana w rejestrze sprzedaży VAT. Dostawa towarów ma miejsce, gdy: nabywca odbierze towar, sprzedawca dostarczy lub wyśle towar. Natomiast z wykonaniem usługi mamy do czynienia, oczywiście, co do zasady, gdy usługodawca zrealizuje wszystkie części składające się na wykonanie usługi. Poniżej “praktyczna ściąga”, kiedy dla transakcji krajowych powstaje obowiązek podatkowy, czyli jakie daty ujmować w rejestrze sprzedaży VAT:
  • faktura wystawiona po dokonaniu sprzedaży -  obowiązek podatkowy powstaje w dniu dokonania dostawy, czyli dla dostawy w dn.16.07, a faktury wystawionej 4.08 - datą wpisu do rejestru jest 16.07;
  • faktura wystawiona przed dokonaniem sprzedaży - obowiązek podatkowy powstaje z datą dokonania dostawy, czyli dla faktury z dn. 16.07, dostawy z dn.4.08 - datą wpisu do rejestru jest 4.08;
  • zapłata przed wykonaniem dostawy - datą wpisu do rejestru jest moment zapłaty, czyli dla zapłaty z dn.16.07, dostawy w dn.2.08, faktury z dn.4.08 - datą wpisu do rejestru jest 16.07. Jeśli przed dostawą dokonano części zapłaty, to obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do części zapłaty, czyli tylko tę kwotę wykazujemy w rejestrze w podanych wyżej datach.
  • gdy dla danej czynności nie ma konieczności wystawiania faktury - datą wpisu do rejestru jest data dokonania dostawy.
  • dla usług:
    • telekomunikacyjnych,
    • dostaw energii oraz gazu,
    • polegających na dostarczeniu lub drukowaniu książek,
    • najmu, obsługi prawnej i biurowej,
    • budowlanych lub budowlano-montażowych
- datą wpisu do rejestru jest - nie dzień wykonania usługi/dostarczenia towarów, ale dzień wystawienia faktury (o terminach wystawienia faktur pisaliśmy w poście o jakże zaskakującym tytule “Wystawianie faktur”). Gdy w terminie nie wystawiono faktury, wtedy daną usługę należy ująć w rejestrze VAT z datą, w której upłynął termin do wystawienia danej faktury. Przedsiębiorcy z metodą kasową (uproszczoną) rozliczeń: Przy metodzie kasowej obowiązek podatkowy powstaje:
  • z chwilą otrzymania zapłaty lub jej części - w przypadku dostawy dla podatnika czynnego VAT,
  • z chwilą otrzymania zapłaty lub jej części, jednak nie później niż 180. dnia od dnia dostawy - w przypadku dostawy dla podatników zwolnionych z VAT.
Od przychodów wpisanych w rejestrze w danym miesiącu/kwartale należy zapłacić podatek VAT (pomniejszony o VAT od zakupów) do 25 dnia następnego miesiąca/kwartału. Rozliczenia podatku należy dokonać na formularzu VAT-7/VAT-7K i wysłać do urzędu skarbowego. Zobacz też: