1 marca Anno Domini (i słowo Domini nie jest tu przypadkowe, ponieważ rozchodzi się o dzień Pański) 2018 zaczęła obowiązywać ustawa o zakazie handlu w niedzielę. Co ciekawe - był to projekt obywatelski i został on przedłożony sejmowi 22.09 2016 roku… Rząd po półtora roku zakończył procedurę legislacyjna nad tą ustawą i od 1 marca  2018 w niektóre niedziele nie skoczymy już do Żabki, Biedronki i innych hien sklepowych.

O czym jest ustawa o zakazie handlu w niedzielę?

Pełna nazwa znanej powszechnie ustawy o zakazie w handlu w niedzielę brzmi “ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.” W ustawie ładnie napisano, że ustawa określa zasady dotyczące ograniczenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w niedziele i święta oraz w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy, czyli ustawa jest o… zakazie handlu w niedzielę i ograniczeniach handlu w święta. A zatem przedmiotem ustawy jej jej tytuł. Powierzanie wykonywania pracy w handlu lub wykonywania czynności związanych z handlem nieodpłatnie w placówkach handlowych w niedziele i święta, a także w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy – jest zakazane. Wykonywanie czynności związanych z handlem dotyczy również magazynowania oraz inwentaryzacji towarów. Placówką handlową wedle ustawy jest obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności:
  • sklep,
  • stoisko,
  • stragan,
  • hurtownia,
  • skład węgla, materiałów budowlanych,
  • dom towarowy, wysyłkowy,
– jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych.

Obowiązywanie przepisów, czyli w które niedziele zakaz handlu

  • Od 1.03.2018 roku: dozwolone są dwie niedziele handlowe w miesiącu - pierwsza i ostatnia,
  • Od 1.01.2019 roku: dozwolona jest jedna niedziela handlowa w miesiącu - ostatnia,
  • Od 1.01.2020 roku: obowiązywać będzie całkowity zakaz niedziel handlowych w miesiącu, za wyjątkiem ich 7:
    • handlowe będą dwie niedziele przed Bożym Narodzeniem,
    • handlowa będzie jedna niedziela przed Wielkanocą.
    • handlowa będzie ostatnia niedziela stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia.
W Wigilię i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy handel będzie dozwolony do godz.14.00. Dany przepis ma zastosowanie, również gdy 24 grudnia wypadnie w niedzielę - w takim przypadku handel nie będzie zakazany, ale dozwolony do godziny 14.00. Za nieprzestrzeganie przepisów grozi kara grzywny od 1000 zł do 100 000 zł.

Czy zakaz handlu w niedzielę dotyczy wszystkich sklepów?

Nie, zakaz handlu nie dotyczy wszystkich sklepów. Zgodnie z art.6 ustawy, zakaz handlowych niedziel nie obowiązuje m.in. 1) na stacjach paliw; 2) w kwiaciarniach; 3) w aptekach i punktach aptecznych; 4) w zakładach leczniczych dla zwierząt; 5) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami; 6) w kioskach; 7) w placówkach pocztowych 9) w hotelach, 10) w placówkach handlowych na dworcach - w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych, 11) w sklepach internetowych i na platformach internetowych, 12) w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek; 13) w piekarniach, cukierniach i lodziarniach; 14) w gastronomii. Warto tutaj zwrócić uwagę na pkt 12 - który mówi, że zakaz handlu nie dotyczy placówek handlowych, w których handel jest prowadzony wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną. Oznacza to, że właściciel sklepu, który na co dzień zatrudnia pracowników do prowadzenia sklepu - sam w niedzielę może sklep obsługiwać. Nie może natomiast w siódmy dzień tygodnia zatrudniać pracowników (czy to tych z umowy o pracę, umów-zlecenia, czy z agencji). Zamknięcie sklepów wielkopowierzchniowych i dyskontów nie oznacza zamknięcia galerii handlowych. Na dotychczasowych zasadach będą w nich działać sklepy prowadzone przez właścicieli, kina, restauracje.

Zakaz handlu w niedzielę w sklepach internetowych

Sklepy oraz platformy internetowe są wyłączone z ustawy o zakazie handlu w niedzielę (trudno byłoby skontrolować, czy e-sklep był czynny w niedzielę, czy nie). Przewiduje się, że takie rozwiązanie przyczyni się do wzrostu przychodów sklepów internetowych. Jednakże zakazem handlu w niedzielę nie będą poszkodowane supermarkety, czy sklepy, które oprócz sprzedaży stacjonarnej oferują sprzedaż on-line. Sprzedaż stacjonarna będzie w niedzielę zabroniona, natomiast sprzedaż internetowa tego samego sklepu - dozwolona, Czy zatem zakaz handlu w niedzielę spowoduje, że jak grzyby po deszczu wyrosną sklepy internetowe lub wchodzące na rynek showroomy?

Informacje dla geeków (nerdów), czyli po wprowadzono ustawę?

Pomysłodawcą ustawy był Krajowy Sekretariat Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność, celem ustawy natomiast jest zapewnienie pracownikom pracującym w niedzielę możliwości spędzania czasu z rodziną, świętowanie niedzieli. Projektodawca stawia na rodzinę, “równowagę” między życiem rodzinnym, a pracą. W obszernym uzasadnieniu projektu do obecnie obowiązującej ustawy (uzasadnienie ma trzy razy więcej stron niż ustawa...), czytamy “Rekompensata pracy w niedziele innym wolnym dniem w tygodniu nie jest rozwiązaniem wystarczającym dla wielu pracowników. Formy spędzania czasu wolnego w niedziele znacząco różnią się od możliwości dostępnych w powszednie, robocze dni, dlatego pracownicy zatrudnieni w niedziele nie mogą skorzystać z udziału w wielu wydarzeniach kulturalnych, społecznych, rozrywkowych, z których korzystają osoby zatrudnione np.: w podstawowym systemie czasu pracy. W praktyce zatem ustawowe gwarancje otrzymania za pracę w niedzielę innego dnia wolnego od pracy nie są wystarczającą kompensatą i nie zapewniają pracownikom zatrudnionym w handlu możliwości integracji z rodziną w niedzielę, która ponadto w tradycji polskiej jest dniem świętym i rodzinnym. (...)”.